Otizm ve YGB'de Anne-Babaya Düşen Görevler

Anne babaya düşen görev:

(1) problemin doğasını anlayarak, çocuğa uygun hedef, yöntem ve beklentileri doktor ve özel eğitimci ile işbirliğinde şekillendirmek;

(2) eğitim yöntemlerini mümkün olduğunca düzenli ve sık olarak özel eğitim seansları dışında da uygulamak;

(3) sosyalleşmesini artırıcı önlemler almak (ör, yaz kursları);

(4) çevresini zihninde canlandırmasını (soyut algıyı) artırıcı uyaranlarla zenginleştirmek;

(5) sosyal iletişimi kısıtlayıcı, tekdüze uyaranları kısıtlamak (ör, televizyon);

(6) işaret dilini kullanmayı teşvik etmek olarak özetlenebilir.

Otizmin tedavisi sürecinde şu noktalara dikkat edin:

1. Mutlaka profesyonel bir yardım alın. Çocuk doktoru, çocuk psikiyatristi, çocuk nörologu, çocuk psikologu, özel eğitim uzmanı, sosyal hizmet uzmanı, öğretmen vs. sizin profesyonel destekçileriniz olacaktır.

2. Bilgi edinin. Çocuğunuzun durumu hakkında, doğru kaynaklardan (profesyonellerin önerdiği kitap, dergi, internet sitesi, eğitim toplantısı vs.) bilgi edinin. Her çocuk farklıdır, o nedenle genel bilgilerin çocuğunuz için geçerli olabilmesi için doktorunuzla konuşun.

3. Bilginin kaynağına dikkat edin. Internet, kitaplar, gazete, eczacı, komşu vs., sizi yanıltabilir, tedaviyi kötü yönde etkileyebilir, hatta zarar verebilir. Bilginin kaynağını mutlaka araştırın ve mutlaka doktorunuza teyit ettirin. Konusunda uzman, ikinci bir doktor görüşü almaktan da çekinmeyin.

4. Benzer sorunlara sahip çocuğu olan ebeveynlerle tanışın. Çevrenizde varsa, aile gruplarına katılın. Böylece, yalnızlık duygusuyla baş etme, hiç de akla gelmeyen yöntemler keşfetme, duruma farklı bir bakış açısından bakabilme, aşırı, rahatsız edici duygularla baş edebilme, sizi anlayan birilerinin var olduğuna emin olma fırsatı yakalayabilirsiniz.

5. Eğitimine destek olun. Çocuğunuzun özel eğitim gereksinimi konusunda bilgi edinin. Eğitim tekniklerini mümkün olduğunca öğrenin. Sınırları ve süresi belirli, günlük/haftalık programlar halindeki bir eğitim paketini kendiniz uygulayabilmek için eğitimcinizden destek alın. Böylelikle, eğitim sürecini hızlandırır, çocuğunuzla daha da pozitif bir ilişki kurabilir, “üzerinize düşen sorumluluğu yerine getirmiş olma” hissini daha fazla yaşama fırsatı bulabilirsiniz.

6. Duygularınızı paylaşın. Güvendiğiniz arkadaşlarınız, akrabalarınız, ailenizle içinizden geçenleri uygun zamanlarda dile getirmekten çekinmeyin. Eşinize, diğer çocuklarınıza duygularını paylaşmaları için fırsat verin. Altından kalkamadığınız yükler, duygular için destek alın.

7. Kendinizi unutmayın. Kendi ihtiyaçlarınızı, zevklerini ihmal etmeyin. Arkadaşlarınızdan uzaklaşmayın. Sosyal etkinliklere (sinema, konser vs) mutlaka zaman ayırın. Kendi bakımınıza ve sağlığınıza dikkat edin. Unutmayın, çocuğunuza “sağlıklı” ve “mutlu” iken daha fazla yardımcı olabilirsiniz.

8. Aşama aşama plan yapın. 10 yıl sonrasına değil 2-3 ay sonrasına, bugüne odaklanın. “Eğer şöyle olursa, ya böyle olduysa” gibi düşünceler yerine gerçeklere konsantre olun. Planınızı gerçekçi, uygulanabilir temeller üzerine oturtun.

9. Çekingen olmayın. Teknik terimleri öğrenin. Bilgi almaktan, sormaktan çekinmeyin. Sosyal ortamda garipsenmekten, yanlış anlaşılmaktan kaygı duymayın. Çevrenizdekilere her şeyi açıklamak zorunda değilsiniz, ancak çocuğunuzun durumunu soranlara, merak edenlere (eğer güvendiğiniz kimselerse) doğruyu söylemekten, anlaşılır bir dille anlatmaktan çekinmeyin.

10. Diğer çocuklarınızı unutmayın. Diğer çocuklarınızın maddi (giyim, yemek, uyku vs) ve manevi (birlikte zaman geçirme, sarılma, konuşma, ödüllendirme vs.) ihtiyaçlarını ihmal etmeyin. “Engelli” çocuğunuzu “yaz kampları”, “geziler” gibi aktivitelere gönderebilirsiniz. Bu size yenilenme, süreci gözden geçirme, güç toplama ve diğer çocuğunuzla daha fazla zaman geçirme fırsatı sunar.


Dr. Koray Karabekiroğlu