İlk şey çocuğun özel eksikliklerini doğru olarak değerlendirmektir.
İkincisi uygun eğitim yaklaşımıdır. Çocuklar mümkün olduğu kadar sosyal işlev düzeylerine yakın bir sınıfa yerleştirilmeli ve okumada özel yardım verilmelidir
Üçüncü olarak da, öğrenme sorunlarıyla birlikte ortaya çıkan duygusal ve davranışsal sorunlar da uygun psikiyatrik yardımla tedavi edilmelidir.
Özgül öğrenme bozukluklarının temel tedavisi özel eğitimdir. Özel eğitimi kolaylaştırmaya yönelik dikkat ve öğrenmeyi arttıran ilaç tedavileri kullanılabilir. Ayrıca ek sorunlara (ör, motivasyon sorunları, özgüven sorunları) yönelik ilaç kullanımı ve terapi uygulamaları gerekli olabilir.
Eğitsel teknikler
Samuel Orton tarafından geliştirilen bir özel yöntemde önce basit ses yeteneğine dikkat çekilmekte daha sonra bu ses birimlerinin karışımı kelimelere ve cümlelere dönüştürülmektedir.
1-) Kephart’ın Algısal-Motor Modeli: Ona göre öğrenme bozukluğu olanlarda kaba motor, ince motor görsel algı ve beden imajının geliştirilmesine önem verilmektedir. Tedavisinde kaba motor çalışmalarda yürüme tahtası, ritmik hareketler önemlidir.
2-) Getman’ın Eğitim Programı: Gelişimci görüşe dayanır. Getman’ın eğitim programında genel koordinasyon, denge, el-göz koordinasyonu, göz hareketleri, şekil tanıma, görsel hafıza egzersizleri ağırlıktadır.
3-) Frostig Eğitsel Terapi Yaklaşımı: Görsel algıya ve dikkate önem verir. Algısal becerilerin otomatikleşmesi için sürekli tekrarlanması gerekir. Uygun algılama için gerekli olan unsur da dikkattir. Örneğin; çocuk “ b” harfinin şeklini öğrenirken harfin şekline ve çizgilere dikkatini yoğunlaştırmalıdır. Bu nedenle dikkat yoğunlaştırma eğitimi algı becerisinin eğitimi kadar önemlidir.
4-) Duyulara Dayanan Akademik Terapi: Görsel, işitsel, kinestetik duyulara dayanan pedagojik yaklaşımdır. Çocuk bir harfi görür, adını duyar, söylerken parmağıyla üzerinden gider, söyleyerek yazar. Bu teknikte okuma ve yazma eğitimi beraber gider.
Özgül öğrenme bozukluğu olan çocuğun anne babasına öneriler
Gerçekçi olun. Hiçbir sorun yok diye düşünmeyin. Öğrenme bozuklukları genellikle dışarıdan bakıldığında göze çarpan sorunlar olmayan, çoğu zaman tanının varlığı gözden kaçabilen ama bireyin hayatını son derece olumsuz yönde etkileyen sorunlardır. Annelerle karşılaştırıldığında özellikle babalar sorunlar somut bir şekilde göz önünde olmadıkça sorunu yatsıma, yok sayma eğiliminde olabilirler. Sorunu yok saymak en çok da sorunu derinden yaşayan çocuğu anlamamak anlamına gelir. ÖÖB olan bir çocuk tembel olduğu için değil, sorumsuz olduğu için değil, zorlandığı için ödevlerini yapmayabilir. “Aslında istese yapacağından” değil, yapmak istese de dikkat ve motivasyonu her zaman yeterli olmadığından “istemiyormuş” gibi görünebilir.
Kendinize karşı da haksızlık etmeyin. Sizin de yapabileceklerinizin bir sınırı var ve ÖÖB belirtilerinin nedeni de siz değilsiniz. Bazen ne kadar yardım alsanız da çocuğunuzun akademik başarısı yeterince yükselmeyebilir. Ayrıca genetik olarak belki eşinize ya da eşinizin ailesine benzese de, eşiniz ya da ailesi kendi genlerinden sorumlu tutulamaz ya da suçlanamaz.
Olumlu ve iyimser bir tutum benimseyin. Bir adım ilerisini hedefleyin. Çocuğunuzun öğrenme becerilerini geliştirmek, akademik ve sosyal performansını arttırmak için siz de yöntemler öğrenin. Özel eğitim öğretmenlerinden, geliştirici teknikleri evde de uygulamak için ödevler hazırlamasını isteyin ve gelişimi yakından takip edin. Ona karşı değil, onunla hareket eden ekibin bir parçası olduğunuzu unutmayın.
Çocuğunuzun ödevlerini yapması konusunda rutinler geliştirin. ÖÖB olan çocukların en çok sıkıntı yaşadıkları sorun alanı ev ödevlerini yapmak olabilir. Hemen her gün aynı saatte, aynı yerde, uygun ses, ışık, sıcaklık, sertlik gibi koşullara sahip bir mekanda çalışma rutini geliştirmesi konusunda ona destek olun. Diğer etkinlikleri (ör, yemek saatleri, dışarıya çıkma zamanı, vb) bu saatleri göz önüne alarak planlayın. Düzenli ödev ve masa başı etkinliklerini düzenli bir şekilde ödüllendirin.
Dikkat ve öğrenmeyi artıran araç-gereci ortamda hazır bulundurmaya çalışın. Örneğin, ders çalışma mekanında beyaz bir tahta ve kalemler, flip-chart, eğitsel materyaller ve çeşitli kırtasiye malzemelerinin yeterince bulunmasını sağlayın. Onları kullanması konusunda teşvik edin ve birlikte alıştırmalar yapın.
Birlikte okuma ve yazma uygulamaları yapın. Okuma ve yazmayı teşvik etmek, eğlenceli hâle getirmek için okuma ve yazma içeren oyunlar oynayabilir, birlikte okuma ve yazma çalışmaları yapabilirsiniz. Onun yüksek sesle okumasını dinleyebilir. Yazı yazarken yaptığı hatayı anında düzeltmesi için hazır bulunabilirsiniz.
Çocuğunuzun güçlü yanlarını kullanın. Özgül öğrenme bozukluğu (ÖÖB), zekâ geriliği değildir. ÖÖB tanısı koyabilmek için en önemli kriter, bazı alanlarda yetersiz beceriler olsa da mutlaka normal ya da üst düzeyde becerilerin olduğu alanlar da vardır. Çocuğunuzun psikiyatrik ve psikometrik değerlendirilmesi ile güçlü ve güçsüz yanları incelenecektir. Onun normal ya da üst düzeyde işleve sahip olduğu bilişsel alanları doktorunuza ya da psikoloğuna mutlaka sorun. Güçsüz yanlarının neden olduğu sorunları gidermede güçlü yanlarını nasıl kullanabileceğiniz konusunda danışmanlık isteyin.
Sosyal becerilerini mutlaka destekleyin. Özgüveni daha iyi olan ve sosyal alanlarda beceri sahibi çocuklar zorluk yaşasalar da o sorunları aşmada daha sebatkar davranırlar. Başarı elde ettikçe de başarmanın yollarını daha iyi keşfeder ve içselleştirirler. İyi düzeyde insan ilişkilerine sahip oldukça da, zorlandıkları noktalarda diğerlerinden yardım istemekten çekinmezler. Böylelikle de öğrenme sorunları nedeniyle karşılarına çıkan sorunları alternatif yöntemlerle hayatlarındaki sorun olmaktan çıkarmayı başarabilirler.
Okuldaki öğretmenleri ve rehberlik servisiyle olumlu bir işbirliği geliştirin. Okul ortamı ÖÖB olan bir çocuk için en önemli ortamların başında gelir. Okulda bireysel eğitim teknikleri olabildiğince uygulanabilirse zorluklar azalır. Öğrenmeyi arttıracak araç-gereç ve görsel materyallerin kullanımı ve grup etkinlikleri tüm çocuklarda olduğu gibi ÖÖB olan çocuklarda da yararlı olur. Çocuğunuzun zorluklarını ve güçlü yanlarını iyi bilen bir öğretmen ve okulda akademik ve sosyal başarıyı arttırmaya yönelik tedbirleri hayata geçirmede aktif rol alan rehberlik hizmetleri her zaman en önemli yardımcılarınız olacaktır. Aksi takdirde, okul hayatı bir kabus şeklini alabilir.
Dr. Koray Karabekiroğlu
En iyi 1024x768 çözünürlükte görüntülenir...
Bu sitede yer alan yazıların her türlü yayın hakkı Dr. Koray Karabekiroğlu'na ait olup; kendisinden Fikir ve Sanat
Eserleri Kanunu'na göre yazılı izin alınmadan söz konusu yazıların herhangi bir bölümü veya tamamı iktibas edilemez
veya herhangi bir usul ile çoğaltılamaz.
Kaynak göstermek ve bilimsel kurallara riayet edilmek kaydı ile alıntı yapılması mümkündür.
